Co sprawia, że powstają błędne połączenia powięziowe i jak można temu zapobiec? Jak zachować unikalne lepko-sprężyste właściwości powięzi na dłużej? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule!
O tym, czym jest powięź wiesz już z artykułu "Po co się rolować? Kilka słów o automasażu mięśniowo-powięziowym". Ale jak zapobiec jej degeneracji? Gdy powięź jest zdrowa - jest dobrze uporządkowana i sprężysta. Jej architektura to charakterystyczny powięziowy matrix. Najlepiej można ją opisać jako opakowanie, kostium, który przebiega od czubka głowy do czubków palców stóp wzdłuż, w poprzek, na skos, w głąb i na zewnątrz.
Dlaczego powięzi się psują?
Za mało ruchu i odwodnienie
W artykule "Szkodliwe siedzenie - jak zneutralizować jego skutki?" wspominałam już o szkodliwym wpływie bezruchu na powięzi. Uważam, że warto tu zaznaczyć, w dużym uproszczeniu, że mózg działa na zasadzie "use it or lose it" - użyj lub zapomnij. Gdy powięzi się nie poruszają, stają się wyschnięte, kleiste, sztywne. W obszarach, gdzie powięź jest sztywna i posklejana, nie ma odpowiedniej cyrkulacji wody i metabolizmu tkankowego. Wyobraź sobie gąbkę - gdy jest pełna wody jest bardziej elastyczna, a gdy wyschnie o wiele łatwiej ją przerwać. Podobnie działa powięź w naszym ciele, a ruch to takie "wyciskanie gąbki" - rozprowadzamy wodę, a nawilżone tkanki lepiej się między sobą ślizgają zużywając zapasy. Z tego powodu warto pić odpowiednio dużo wody po treningu/masażu/rolowaniu, by dostarczyć kolejną jej porcję do nawilżenia ciała za pomocą powięzi.
Kontuzje, operacje
Gdy powięź ulegnie uszkodzeniu (np. w wyniku treningu) mogą wytworzyć się tzw. adhezje, czyli błędne połączenia powięziowe. DOMS (delayed onset muscle soreness) popularnie, choć błędnie zwane zakwasami, to także uszkodzenia tkanki powięziowej. Poważne uszkodzenia to np. blizny (nowa tkanka, nowe połączenia powięziowe), które będą miały wpływ na efekty treningowe. Tak poważnie uszkodzona tkanka niestety nie wraca w pełni do stanu sprzed urazu. Ale wciąż można z nią pracować, by jak najbliżej tego stanu "sprzed" dotrzeć. Bezpiecznie pracować na bliźnie można po 6-7 tygodniach od zagojenia - do 7 lat (najlepsze efekty).
Przeciążenia, zła pozycja, ciągłe powtarzanie tego samego
Prawo Davisa mówi, że tkanka miękka, w strukturze powięzi, przebudowuje się (staje się sztywniejsza i gęstsza) wzdłuż linii naprężeń (Clark, Lucett i Corn 2008). Może to mieć krótkoterminowe korzyści i długoterminowe niekorzystne skutki. Kiedy ćwiczymy ruch w sposób powtarzalny, tkanka miękka przemodeluje się w kierunku pożądanego ruchu, dzięki czemu tkanka stanie się silniejsza w radzeniu sobie z siłami w tym konkretnym kierunku. Długotrwałe powtarzanie może sprawić, że powięź będzie sztywniejsza wzdłuż linii naprężenia, ale słabsza w innych kierunkach, co skutkuje wyższym prawdopodobieństwem rozdarć w samej powięzi lub unieruchomieniem okolicznych stawów podczas poruszania się w różnych kierunkach. To samo można powiedzieć o powtarzającym się bezruchu, takim jak siedzenie lub stanie, przez długie okresy w ciągu dni, miesięcy i lat.
Stres
O ile uwolnione w sytuacji stresowej hormony - kortyzol i adrenalina, pomagają nam się z nią uporać, o tyle trwanie w chronicznym stresie nie przyniesie nam niczego dobrego. O negatywnym wpływie stresu na organizm, na pewno już czytałaś wielokrotnie. Nadmierne i długotrwałe napięcia mięśni spowodowane podwyższonym poziomem kortyzolu i adrenaliny objawiają się silnymi bólami głowy, splotu barkowego, pleców, a nawet uczucia ścisku w gardle. Długotrwałe napięcie mięśni powoduje usztywnienie powięzi i ścięgien, co ostatecznie skutkuje chorobowymi zmianami w układzie kostno-stawowym.
Niezdrowa dieta i toksyny
Substancje prozapalne przenikają przez powięź i mogą być przyczyną bólu. Dieta bogata w warzywa, owoce i zdrowe tłuszcze oraz jedzenie jak najmniej przetworzonych produktów pozwala minimalizować stany zapalne. Dieta śródziemnomorska znów górą!
Zwróć szczególną uwagę na podaż cukru. Glukoza ma tendencję do „oblepiania” aminokwasów, czyli "cegiełek" budujących białka naszego organizmu, a to je uszkadza. Jest to proces glikacji. I im wyższy poziom cukru we krwi, tym proces jest bardziej nasilony. Glikacja, a raczej proces glikacji polega na niszczeniu przez cukry głównych białek podporowych skóry. Są to oczywiście kolagen i elastyna, które zapewniają skórze młody wygląd, sprężystość i elastyczność. W efekcie powstają końcowe zaawansowane produkty glikacji - AGE (z ang. advanced glycation end products). Te niszczycielskie cząsteczki (AGE) powstają stale i kumulują się w czasie naszego życia. Czyli każdy z nas już ich trochę nagromadził w swoim sercu, mózgu, wątrobie... A to nie jest nic dobrego. To są takie bezużyteczne resztki gromadzące się jak śmieci, które w dodatku sprawiają, że powięź sztywnieje i nabudowuje się nieprawidłowo.
Starzenie się
Im człowiek starszy, tym dłuższa regeneracja i spowolniona produkcja kolagenu. Tu warto zaznaczyć, że wit. C jet niezbędna w procesie jego tworzenia. Nie da się zatrzymać upływającego czasu, ale zdecydowanie można spowolnić jego wpływ na organizm. praktykuj jogę, chodź na spacery, ruszaj się! Wszyscy urodziliśmy się, żeby się ruszać - tak możemy uchronić naszą powięź przed degeneracją.
Co chroni powięzi?
Pewnie po dotarciu tutaj, masz już swoje wnioski na temat tego, co robić, by zachować zdrowie powięzi na lata. Podsumowując:
- Ruszaj się płynnie, miękko, z gracją
- Pokochaj zdrowe odżywianie, metodą małych kroków zacznij od wspaniałego koktajlu dla powięzi: nasączone wodą (chwilę wcześniej) nasiona chia, szpinak, jarmuż, jabłko, cytryna/pomarańcz, imbir, marchewka i/lub banan - wszystko wedle uznania!
- Wysypiaj się
- Pij wodę, ok. 30ml na kg ciała
- Naucz się relaksować i regenerować, i nie chodzi tu o leżenie na kanapie przed TV, ale o regenerację, jak na Jodze&Rolowaniu i relaks, jak na Jodze Nidrze.
Kommentare